Terapia z udziałem zwierząt: czym jest i dlaczego jest tak ważna w opiece nad chorymi i nie tylko

Praktyki medyczne ewoluują, dając coraz więcej miejsca na emocjonalny komponent leczenia. Terapia z udziałem zwierząt doskonale wpisuje się w tę nową przestrzeń. Jest to terapia wykorzystująca zwierzęta towarzyszące, głównie psy określonych ras, jako wsparcie dla regularnych tradycyjnych terapii. Terapia z udziałem zwierząt jest stosowana w wielu obszarach: na przykład jest przydatna w przypadku pacjentów hospitalizowanych i długotrwale przebywających w szpitalu w celu poprawy nastroju i zwalczania depresji. Jest również wykorzystywana do pomocy chorym dzieciom w nawiązaniu lepszego kanału komunikacji z lekarzami. Opieka nad osobami starszymi również staje się bardzo skoncentrowana na terapii ze zwierzętami. Udowodniono już naukowo, że terapia z udziałem zwierząt domowych poprawia nastrój, obniża stres i sprzyja lepszemu wyzdrowieniu pacjentów, mimo że jest to po prostu terapia towarzysząca, a nie prawdziwe lekarstwo.

Teoria terapii ze zwierzętami narodziła się przez przypadek. Psychiatra Levinson w 1953 roku leczył autystyczne dziecko, które nie potrafiło się komunikować. Pewnego dnia w gabinecie dziecko to znalazło psa lekarza i, wcale nie przestraszone, zaczęło się bawić, czekając, aż psychiatra skończy z innym pacjentem. Dziecko natychmiast nawiązało więź ze zwierzęciem, a pod koniec sesji wyraziło chęć powrotu do zabawy z psem, Jinglesem. Było to niezwykłe, ponieważ to dziecko nigdy nie wyrażało żadnych osobistych życzeń ze względu na swój stan. W ten sposób psychiatra zrozumiał, że małemu pacjentowi łatwiej było wyrazić swoje problemy za pośrednictwem trzeciego medium, psa, zamiast bezpośrednio konfrontować się z dorosłym. W ten sposób emocje dziecka zostały przefiltrowane przez obecność psa, co było ogromnym odkryciem.

Wykorzystywane są tylko tak zwane zwierzęta "towarzyszące", a nie dzikie, z dwóch powodów. Są one łagodniejsze dla ludzi, a wykorzystywanie dzikich zwierząt stanowiłoby naruszenie "Powszechnej Deklaracji Praw Zwierząt". W szczególności ważne jest, aby znaleźć odpowiednie zwierzę dla indywidualnego pacjenta w oparciu o jego osobiste potrzeby. Zazwyczaj wykorzystywanymi zwierzętami, również w zależności od lokalizacji, są psy, koty, osły, konie, papugi, delfiny i chomiki.

Terapia z udziałem zwierząt jest przydatna w przypadku wielu różnych chorób i schorzeń. Może przynieść ulgę psychologiczną osobom starszym, mieszkającym w domach opieki i samotnym. Dla dzieci autystycznych zwierzęta są bardzo ważnym środkiem komunikacji, dzięki któremu mogą wyrażać swoje emocje w sposób, w którym czują się bezpiecznie. Ponadto pacjenci cierpiący na chorobę Alzheimera i inne rodzaje demencji, którzy spędzają półtorej godziny tygodniowo w towarzystwie zwierząt, wydają się zgłaszać zmniejszenie niepokoju, bezsenności, a nawet upadków. Pomaga to również osobom długo przebywającym w szpitalu, cierpiącym na stres pourazowy lub inne stany poważnego stresu psychicznego. Ważne jest jednak, aby polegać na profesjonalistach, którzy są obecnie powszechni na całym świecie.

Pet Therapy to nie tylko posiadanie psa i wyprowadzanie go na spacer, ale jest to obecnie certyfikowany sposób leczenia, który wymaga zaangażowania wykwalifikowanych specjalistów, którzy wiedzą, jak połączyć odpowiednią terapię z tradycyjną opieką. Niektóre z zaangażowanych osób to na przykład pedagodzy, weterynarze, ale także lekarze rodzinni lub pediatrzy, specjaliści, towarzysze i pracownicy socjalni, którzy pracują i współpracują ze sobą.

Oprócz ważnych efektów psychologicznych, terapia z udziałem zwierząt, a bardziej ogólnie bliskość ze zwierzęciem, ma również oczywiste i wymierne efekty fizyczne. Na przykład, jak stwierdził również włoski Istituto Superiore di Sanità "zmniejsza poziom lęku, ciśnienie krwi i tętno. Ponadto kontakt fizyczny ze zwierzęciem powoduje obniżenie poziomu hormonów odpowiedzialnych za reakcję na stres (kortyzolu) we krwi. Jednocześnie powoduje wzrost ilości hormonów i neuroprzekaźników, które mogą wywoływać pozytywne emocje (endorfiny i dopamina) oraz zmniejszać lęk i stres. Prowadzi to również do poprawy relacji z innymi i nastroju (poprzez stymulację oksytocyny, neuropeptydu wydzielanego przez podwzgórze)".